Gisteren mocht ik de Culturele Raad Goeree-Overflakkee rondleiden door de expositie van beeldhouwer Henk Kuizenga in het prachtig gerenoveerde voormalige raadhuis te Ooltgensplaat.
Middels VTS-sessies (zie https://lnkd.in/dfvqeym) bij drie beelden liet ik de CRGO-leden hardop reflecteren op het werk van Henk Kuizenga.
Later op de middag maakten we kennis met de 88 jaar jonge kunstenaar zelf, die passievol vertelde over zijn technieken, motieven en inspiraties.
Het was frappant te horen uit de mond van de kunstenaar zelf hoe treffend de conclusies uit de VTS-sessies eerder die middag overeenkwamen met de intenties van de kunstenaar.
Met dank aan curator Hanneke Reijs, die deze bijzondere ervaring mogelijk gemaakt heeft.
OOLTGENSPLAAT – Henk Kuizenga is een gelauwerd keramist. Hij is bekend in binnen- en buitenland en oogstte verscheidene prijzen tijdens zijn lange carrière als beeldhouwer. Op Goeree-Overflakkee is hij misschien niet zo bekend, terwijl hij al vele jaren in Ooltgensplaat woont. Maar dat kan snel veranderen, want vanaf 25 juni is een keuze uit zijn oeuvre van vooral de laatste jaren te zien in het oude raadhuis in zijn woonplaats.
Door Kees van Rixoort
De expositie is een primeur voor het zojuist gerestaureerde raadhuis. Op de bel-etage kunnen bezoekers een indruk krijgen van Kuizenga’s werk. Naast een kleine dertig beelden zijn er ook tekeningen te zien, die de beeldhouwer gebruikte als opmaat voor zijn uiteindelijke kunstwerk. Henk Kuizenga, geboren in 1933, volgde zijn beeldende opleiding in Groningen, Den Haag en Rotterdam. In de Maasstad gaf hij ook zelf les, aan de Ichthus Hogeschool en de Willem de Kooning Academie. Daar stopte hij mee toen hij 55 jaar was. Vanaf dat moment wijdde hij zich volledig aan zijn kunstenaarschap.
Emoties
Al van jongs af aan bekwaamde hij zich in het maken van beelden van klei, later brons en sinds de jaren 90 ook porselein. De grootste bekendheid kreeg Kuizenga door zijn werken van chamotteklei. In zijn figuratieve beelden reflecteert hij op ontwikkelingen en gebeurtenissen in de wereld, ver weg en dichtbij. Als gevoelsmens beeldt hij in de eerste plaats emoties uit. Niet in gezichten en uitdrukkingen, maar in lichamen, komen gevoelens als eenzaamheid en verdriet pregnant naar voren. Vanaf de opening op vrijdag 25 juni kan iedereen in het raadhuis van Ooltgensplaat terecht om Kuizenga’s kunst te bekijken. De expositieruimte is tot 1 oktober elke vrijdag en zaterdag geopend van 13.00 tot 17.00 uur. Regelmatig is de kunstenaar zelf aanwezig. Groepen zijn ook op andere tijden welkom. Zij kunnen zich melden via de website van Henk Kuizenga: www.Henkkuizenga.nl. De toegang is gratis. Over enkele weken verschijnt een boek met een overzicht van het werk van de beeldhouwer. Het boek is tijdens de expositie al te reserveren en straks in het raadhuis ook te koop, evenals een aantal kunstkaarten met afbeeldingen van Kuizenga’s werk.
Veiling
Het keramische werk zelf is ook te koop. De verkoop gebeurt via een veiling. Bezoekers die willen bieden, kunnen dat doen ‘onder couvert’. De totale opbrengst van de veiling is bestemd voor het Liliane Fonds, een organisatie voor maatschappelijk werk onder de meeste kwetsbare mensen in de samenleving. Dat goede doel sluit aan bij het werk van Kuizenga, die met zijn handen de kwetsbaarheid vorm weet te geven in klei. Het initiatief voor een Kuizenga-expositie is afkomstig van Hanneke Reijs, die de kunstenaar goed kent. Zij organiseert het evenement in samenwerking met de Kunststichting Goedereede. De Stichting Welzijnsfonds Oostflakkee, eigenaar van het raadhuis, stelt de expositieruimte beschikbaar. In samenwerking met de dorpsraad van Ooltgensplaat, de Kinderfaculteit en beide basisscholen in het dorp, krijgen de kinderen de gelegenheid om kennis te maken met de geëxposeerde beelden én zich daardoor te laten inspireren. Dit zal na de zomervakantie concrete vormen krijgen.
Henk Kuizenga(88) is keramist en beeldhouwer. Hij is in 1933 geboren in Warffum (Gr) en volgde zijn opleiding van 1957 tot 1961 aan de Vrije Academie in Den Haag en aan de Academie voor Beeldende Kunsten Rotterdam. In de periode 1948-1995 was hij onder meer leraar voor Beeldende Kunsten in Rotterdam. Hij was docent aan de Willem de Koning Academie en Ichtus Hogeschool in Rotterdam. Henk was korte tijd leraar beeldende vorming bij een zmlk-school.
Als kunstenaar heeft Henk Kuizenga internationaal prijzen gewonnen. Hij is opFlakkee nauwelijks bekend. Ter erkenning van zijn vakmanschap is er vanaf half juni een tentoonstelling van zijn werk. Het betreft voornamelijk het werk van de laatste jaren. De expositie is de eerste die georganiseerd wordt in het gerenoveerde voormalig Oude Raadhuis van Ooltgensplaat.
De redactie had hierover een gesprek met Hanneke Reijs. Zij nam het initiatief tot de organisatie in nauwe samenwerking met De Kunststichting Goedereede ondersteund door Beatrijs van Rheeden (keramist). Hanneke heeft samen met de Kunststichting sponsoren geworven en treedt aan als curator.
Hanneke Reijs vertelt dat woensdag 26 mei de start is gemaakt met de inrichting van de tentoonstelling. De opening is op 25 juni. Henk woont nu ruim 25 jaar in hetzelfde Ooltgensplaat nadat hij zo’n 30 jaar in de Hoeksche Waard heeft gewoond. De expositie is een mooie gelegenheid om kennis te maken met zijn werk.
Bekendheid Henk heeft internationaal en nationaal geëxposeerd en diverse prijzen gewonnen. Inmiddels heeft hij een groot oeuvre opgebouwd en veel werk verkocht. Om een idee te geven van de omvang van zijn exposities en opdrachten doet Hanneke een willekeurige opsomming: Stedelijk Museum Schiedam, Doelen Rotterdam, Dordrecht, galeries in Polen, Kortrijk, Internationale Biënnale in Valaurie (Fr.) in 2003, politiehuis Den Haag, een expositie in Korea (World Ceramic Biënnale Icheon, Korea (2003) naast vele individuele en andere groepstentoonstellingen.
Bronzen werken In de Hoeksche Waard zijn een aantal grote bronzen werken te zien die hij in opdracht maakte voor de openbare ruimte te zien, voor diverse instellingen en scholen. De gemeente Oostflakkee kocht werk van hem aan wat nu in het Rondeel in Middelharnis te zien is. In 2009 werd hij onverwacht uitgenodigd in Zagreb omdat hij daar prijzen gewonnen had. De Kroatische minister van cultuur verzorgde er de opening van een expositie waar ook Henk zijn werk voor uitgekozen was. Henk heeft in opdracht meerdere bronzen beelden gemaakt voor diverse opdrachtgevers.
Productie Henk maakte werk in opdrachten voor de openbare ruimte, voor verschillende instanties en bedrijven. Zo ontwierp hij voor het christelijk basisonderwijs een brons en voor de gemeente Oud-Beijerland een zittende vrouw. Van de Rabobank kreeg hij een grote opdracht en voor een verzorgingshuis in Piershil maakte hij beeld van de verzorgde en de verzorgende. Naar aanleiding van een anekdote over een pastorie in de Hoeksche Waard maakte hij een haan van brons.
Hij heeft ook een kunstwerk gemaakt, een performance als tijdelijke installatie, in opdracht van het Waterschap. Daar heeft hij met materialen uit de omgeving gewerkt. Samen met kinderen, met als thema water en wind. Daar is alleen nog fotomateriaal van.
“Zelf werkt hij figuratief in zijn keramiek en porselein. Hij maakt ook schetsen en tekeningen. Daarvan wordt in de expositie mogelijk ook een aantal getoond. Porselein heeft hij pas ontdekt halverwege de jaren ’90. Daarvoor is hij maanden in Polen geweest om de techniek eigen te maken. Daarmee moet je nog sneller werken om dat te vouwen tot een beeld.
In de expositie zijnbeeldjes van porselein te zien en grotere zoals de ‘mannen van Gdansk. Henk heeft daar de opstand gezien die georganiseerd werd vanuit de vakbond (Solidariteit) met de leider Lech Walesa. Geïnspireerd door de mannen van Gdansk heeft hij beelden gemaakt van 80 à 9 0 cm en daar staat de groep van drie bij elkaar in de expositie in een aparte ruimte in het raadhuis.”
Ze vervolgt: “Voor het corps du ballet van Hans van Manen heeft hij 9 grote beelden gemaakt en die zijn neergezet in kisten met muziek erachter, een vioolconcert. Dat zijn tunieken van de manlijke dansers die krijgshaftig, een heel strak militair beeld geven. Helaas is dit werk te groot en te veel om kwijt te kunnen in de kleine ruimten van het raadhuis.”
Materiaal en techniek Henk werkt voornamelijk met klei en porselein. De basis van zijn beelden zijn dunne plakken klei, die uitgerold worden en vervolgens opgebouwd (zie foto). Zo werkt hij ook met porselein. De techniek van de werking van de oven op klei is anders dan wanneer men porselein bakt. Het laatste gaat over veel hogere temperaturen.
Inspiratie “Kenmerkend voor zijn werk is dat het gekoppeld is aan vaste thema’s,” verduidelijkt Hanneke. “Bedelaars, enkele mensen, slachtoffers, krijgers, eenzamen, naamlozen. Henk is al levenslang geïnspireerd door wat er in de samenleving in de wereld gebeurt. Oorlogen zoals in Sarajevo, mensen die bij massagraven kijken, IS slachtoffers. Het zijn indringende beelden zonder gezichten. Bij mij kruipt het diep onder de huid, het raakt me, er is herkenning. Henk heeft het vermogen de emotie door te geven in zijn kunstwerken”.
Ambachtelijk “Keramiek is lastig om mee te werken, het is traditioneel materiaal. Die traditie van het ambachtelijk werken met keramiek is niet iedereen gegeven.. Een recensent schreef eens: “Henk heeft het vermogen om die techniek te gebruiken in een zeer kunstzinnige uitingsvorm, zonder dat hij daar andere decoraties aan toevoegt. Het is minimalistische vormgeving waarin je de mens terug ziet komen met een emotie die daarin uitstraalt.”
Videopresentatie Een aantal jaren geleden heeft Maatje van Eck Henk gefilmd. Daarvan is een videopresentatie te zien in de educatieve ruimte van het Oude Raadhuis. Daarin zie je hem aan het werk, hoe hij de beelden opbouwt. De expositie biedt een mooie gelegenheid om de verbinding te maken met de bewoners van Ooltgensplaat in een prachtig gerenoveerd en gerestaureerd gebouw. Al met al de moeite waard om kennis te maken met ‘onze’ Flakkeese kunstenaar.
Henk wil dat de keramische beelden die geëxposeerd geveild worden. De totale opbrengst komt ten goede aan het Liliane fonds. Dit fonds dragen Trijn Kuizenga en Henk Kuizenga een warm hart toe.
